Vệ sinh phòng sạch là quá trình không thể thiếu trong khi sử dụng phòng sạch. Việc vệ sinh, bảo dưỡng phòng sạch định kỳ sẽ mang lại một môi trường sản xuất, nghiên cứu chất lượng. Nếu doanh nghiệp bạn còn đang băn khoăn về các phương pháp vệ sinh phổ biến thì bài viết của MagazineUSA dưới đây sẽ giúp bạn gỡ rối mọi thắc mắc.
Vệ sinh phòng sạch là gì?
Vệ sinh phòng sạch là công việc làm sạch một công trình phòng sạch đều đặn hàng ngày hoặc định kỳ nhằm đảm bảo độ sạch tối đa cho phòng sạch khi đưa vào nghiên cứu và sản xuất. Việc bảo dưỡng và vệ sinh phòng sạch đúng cách sẽ giúp hạn chế được ô nhiễm, tăng chất lượng sản phẩm. Bảo trì ở đây không chỉ giới hạn ở các công việc làm sạch vật lý, mà còn phải đảm bảo hiệu quả làm việc, giúp giảm lượng thời gian ngừng hoạt động phát sinh ngoài kế hoạch, hạn chế việc xảy ra các lỗi kỹ thuật.
Các nguyên tắc khi vệ sinh phòng sạch
Một số nguyên tắc cơ bản của việc vệ sinh phòng sạch bao gồm những điểm sau:
Giảm thiểu sự hình thành một số chất gây ô nhiễm từ người lao động
Để làm được điều này, quá trình làm việc trong phòng sạch phải đảm bảo quần áo và giày phòng sạch (áo choàng, quần yếm, bao giày, mũ) nên được sản xuất bằng vật liệu không xơ và không bám bụi. Để ngăn chặn sự xâm nhập của hạt da, vi sinh vật từ không khí thở ra, nhân viên phòng sạch phải sử dụng găng tay, mặt nạ phòng độc, mũ bảo hiểm và những thiết bị bảo hộ cá nhân khác.
Giảm tối đa xâm nhập ô nhiễm
Giảm thiểu tối đa ô nhiễm xâm nhập từ các thiết bị máy móc, hàng tồn kho, vật liệu và thuốc thử. Thiết kế phòng sạch đạt chuẩn GMP bắt buộc mọi thứ khi đi vào phòng sạch sẽ được di chuyển qua các hộp đặc biệt. Thiết bị và dụng cụ sẽ được xử lý trước bằng các chất khử trùng, sau đó chúng sẽ được chuyển qua một khóa khí. Điều này sẽ giúp đảm bảo loại bỏ các chất bẩn bám trên bề mặt đồ vật. Tại lối vào các phòng sạch để đảm bảo cần sử dụng thiết bị Air shower sử dụng cho nhân viên hoặc pass box chuyển hàng.
Giảm thiểu ô nhiễm từ bề mặt phòng sạch
Để làm được điều này, tất cả các bề mặt có trong phòng sạch đều phải được phủ một lớp sơn epoxy chuyên dụng có độ bền cao và có khả năng chống mài mòn. Vật liệu phải có bề mặt nhẵn nhằm loại trừ khả năng hình thành tạp chất.
Tổ chức sắp xếp nhân sự
Xây dựng một lịch trình làm việc rõ ràng cụ thể cho từng nhân sự, công cụ, vật liệu, thủ tục ra vào cơ sở.
Hệ thống kỹ thuật đảm bảo thông suốt
Hệ thống kỹ thuật phải luôn trong trạng thái hoạt động tốt để đảm bảo mức độ ô nhiễm ổn định. Việc vệ sinh cleanroom cũng cần được thực hiện theo đúng lịch trình.
4 phương pháp vệ sinh phòng sạch phổ biến
4 phương pháp vệ sinh được các đơn vị giải pháp phòng sạch phổ biến thực hiện là:
Làm sạch bằng chân không
Để loại bỏ những tạp chất gây ô nhiễm trong quá trình thiết kế, một hệ thống đường ống tập trung được cung cấp trong đó máy hút được duy trì và các cửa xả được trang bị ở nhiều điểm khác nhau trong phòng. Hơn thế, có thể vệ sinh phòng sạch bằng máy hút bụi cầm tay, rất tiện lợi: sau quá trình làm sạch, không khí từ chúng được thải ngay ra bên ngoài. Tuy vậy, máy hút bụi gia đình và phòng sạch công nghiệp thông thường không phù hợp. Các thiết bị nước cũng không thể sử dụng được, vì chúng ném bụi nước mịn vào không khí, trong đó có chứa các vi sinh vật có thể làm ô nhiễm các hạt. Ngoài ra, bụi nước dẫn đến tăng độ ẩm, đây là điều không mong muốn đối với một số loại mặt bằng. Thiết bị sử dụng phải chuyên dùng cho phòng sạch, có nhiều tầng lọc, bao gồm hai màng lọc HEPA và ULPA. Làm sạch chân không được dùng như giai đoạn đầu tiên trước hoặc sau khi làm sạch ướt.
Khử trùng bằng dung dịch
Được ứng dụng trong một số quy trình công nghệ vô trùng, được thực hiện theo phương pháp “ba xô”. Trong xô đầu tiên chứa dung dịch khử trùng, trong đó làm ẩm giẻ lau và tiến hành lau sạch các bề mặt trong phòng. Chất lỏng bẩn sẽ được vắt ra chứa trong xô thứ hai, cây lau nhà sẽ được giặt trong xô nước sạch thứ ba. Sau khi vắt sạch (trong xô số 2), cây lau nhà tiếp tục được nhúng vào xô thứ nhất với dung dịch khử trùng, vắt ra và lau lại các bề mặt nhằm khử trùng. Trước khi làm sạch, các thùng chứa phải được đổ đầy chất sát trùng và có vật liệu để lau bề mặt, giẻ lau nhà.
Làm sạch ướt
Mục đích của việc làm sạch ướt chính là hòa tan dầu, mỡ và tách các chất bẩn ra khỏi bề mặt. Đối với điều này, một số giải pháp dựa trên chất hoạt động bề mặt (chất hoạt động bề mặt) sẽ được sử dụng. Tuyệt đối không nên sử dụng giẻ lau có lông thông thường và khăn lau phòng sạch có xơ vải vì chúng sẽ tạo ra các hạt bụi bẩn. Để vệ sinh phòng sạch, vật liệu phải không có xơ vải và phải chịu được chất tẩy rửa và chất khử trùng.
Tẩy uế
Khi vệ sinh phòng sạch cần phải được thực hiện tuân thủ theo một trình tự công việc nhất định. Các bề mặt nghiêng và ngang chỉ được lau theo chiều từ trên xuống dưới. Các thao tác khi lau phải song song, chồng chéo nhau, để không có vùng vượt qua. Không được phép có thao tác chuyển động tròn hoặc chuyển động qua lại của vật liệu lau, cũng như tạo áp lực mạnh khi lau. Những khu vực khó tiếp cận nhất sẽ được làm sạch trước. Bạn nên di chuyển từ các khu vực sạch sẽ nhất trong phòng đến những khu vực bị ô nhiễm nhiều nhất. Lựa chọn tối ưu nhất là bắt đầu làm sạch từ góc xa và trần nhà, gần các bộ lọc và kết thúc bằng cách xử lý lối ra, cửa ra vào, máy hút mùi và lau sàn cuối cùng. Khi dùng những dung dịch khử trùng, cần phải đợi hoạt động của chúng, sau đó tiến hành loại bỏ các chất cặn bã.
Lịch vệ sinh phòng sạch định kỳ
Công ty GMP Groups Vietnam chia sẻ ba lịch vệ sinh phòng sạch mà bạn có thể áp dụng:
- Hàng ngày: Được thực hiện 1 hoặc 2 lần trong một ca (ngày), sau quá trình sản xuất sản phẩm. Vệ sinh định kỳ bao gồm các công việc như lau ướt sàn nhà, tường, khóa gió, bình đựng xà phòng và chất khử trùng. Ngoài ra có thể lau bề mặt bên ngoài của đồ nội thất, thiết bị, loại bỏ chất thải ra khỏi phòng.
- Vệ sinh phòng sạch định kỳ: Tần suất dọn dẹp như vậy là mỗi tuần một lần hoặc mỗi tháng. Các công việc vệ sinh bao gồm việc rửa tường, tủ kệ và đồ đạc, thiết bị công nghệ không chỉ ở bên ngoài mà còn ở những vị trí khó tiếp cận. Không chỉ được sử dụng chất tẩy rửa, mà còn có thể dùng các chất khử trùng mạnh để làm sạch phòng sạch.
- Vệ sinh chung: Tần suất dọn dẹp này được thực hiện mỗi tháng một lần. Đây là phương pháp làm sạch toàn diện tất cả không gian, bề mặt, thiết bị, bao gồm cả đường ống dẫn, những điểm gắn thiết bị. Lịch vệ sinh này có thể được thực hiện sau khi lắp đặt trang thiết bị phòng sạch và trước khi chứng nhận, hỗ trợ khử trùng hoàn toàn tất cả các bề mặt, bao gồm cả khử trùng không khí bằng thiết bị đặc biệt. Ngoài ra, nếu xảy ra các tình huống bất trắc, việc dọn dẹp khẩn cấp sẽ được triển khai.
Dụng cụ và vật liệu sử dụng vệ sinh phòng sạch
Dụng cụ và thiết bị làm sạch được lựa chọn dựa trên mức độ sạch sẽ của nó. Đó có thể là các con lăn và máy hút bụi đặc biệt, sau đó việc lau ướt cơ sở được thực hiện bằng các dụng cụ giẻ lau và khăn ăn. Chất lượng của vật dụng này tuân theo các tiêu chuẩn ISO 14644. Để sản xuất khăn lau phòng sạch và MOP (phần đính kèm của cây lau nhà), các công ty thường sử dụng polypropylene hoặc polyester cùng với các chất phụ gia nhỏ xenlulo. Các vật liệu này thích hợp nhất để sử dụng cho vệ sinh phòng sạch vì:
- Hút bụi bẩn
- Có khả năng chịu được các tác động của thuốc sát trùng
- Thích hợp cho hấp tiệt trùng
Để vệ sinh phòng sạch, bạn có thể sử dụng một số vật liệu dùng một lần nhưng điều này không có lợi về mặt kinh tế. Quan trọng nhất là khi thiết kế phòng sạch cần đảm bảo được khả năng di chuyển tự do cho nhân viên và thiết bị làm sạch. Qua đó, bạn có thể dễ dàng vệ sinh và bảo trì một cách dễ dàng hơn.