10 điều cơ bản về thuế thu nhập cá nhân bạn cần biết

Như các bạn đều biết việc đóng thuế được xem là quyền và nghĩa vụ của mọi công dân ở mọi quốc gia bởi đây là nguồn thu lớn chủ yếu đóng góp vào ngân sách nhà nước nhằm đảm bảo nhu cầu chi trả lương và các phúc lợi xã hội cho người dân. Một trong số đố phải kể đến thuế thu nhập cá nhân là một nguồn thu thuế khá quan trọng cho ngân sách và để nắm rõ các kiến thức cơ bản liên quan đến thuế thu nhập cá nhân hãy cùng tìm hiểu bài viết dưới đây nhé.

Mục lục

1. Thuế thu nhập cá nhân là gì?

Thuế thu nhập cá nhân là các khoản tiền mà người có thu nhập (trên 9 triệu) phải trích nộp một phần tiền lương hoặc tiền từ các nguồn thu khác theo quy định vào ngân sách nhà nước sau khi đã tính các khoản được giảm trừ. Thuế TNCN được xây dựng dựa trên nguyên tắc công bằng và khả năng của người nộp thuế. Bên cạnh đó thuế thu nhập cá nhân chỉ đánh vào các cá nhân có mức thu nhập trung bình trở lên, không áp dụng đối với những cá nhân có thu nhập thấp và chỉ vừa đủ nuôi sống bản thân cùng gia đình.

2. Các nguồn thu chịu thuế thu nhập cá nhân

Theo như quy định ban hành của Luật thuế thu nhập cá nhân thì các khoản thu nhập phải chịu thuế chính là tất cả các khoản thu nhập được xem là hợp pháp theo quy định pháp luật của cá nhân đó.

Nói cách khác các khoản thu nhập hợp pháp ở đây chính là tất cả các khoản thu nhập tính từ nguồn thu nhập đầu tiên như:

Thu nhập từ nguồn tiền lương, tiền công
Thu nhập từ việc kinh doanh, buôn bán
Thu nhập từ việc đầu tư vốn thu lợi nhuận
Thu nhập từ chuyển nhượng vốn.
Thu nhập từ nhượng quyền thương mại
Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản (Gồm: thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, thu nhập từ chuyển quyền sở hữu hoặc sử dụng nhà ở, thu nhập từ chuyển quyền thuê đất, thuê mặt nước)
Thu nhập từ chuyển nhượng phần vốn trong các tổ chức kinh tế
Thu nhập từ bản quyền (gồm: thu nhập từ việc chuyển giao, chuyển quyền sử dụng các đối tượng thuộc quyền sở hữu trí tuệ và thu nhập từ việc chuyển giao công nghệ).
Thu nhập từ việc trúng thưởng (trúng thưởng xổ số, khuyến mại, hình thức cá cược, casino)
Thu nhập từ nhận thừa kế
Thu nhập từ nhận quà tặng

3. Đối tượng phải nộp thuế thu nhập cá nhân

– Các cá nhân có nguồn thu nhập từ việc sản xuất, kinh doanh buôn bán bao gồm cả việc mở diện độc lập, cá nhân hay theo diện hộ gia đình, hộ kinh doanh, sản xuất nông, công nghiệp không thuộc danh sách các đối tượng được miễn thuế thu nhập cá nhân.

– Các các nhân có nguồn thu nhập từ sản xuất, kinh doanh và các nguồn thu khác có trách nhiệm tiến hành đăng ký thuế thu nhập cá nhân đồng thời với việc đăng ký các loại thuế khác.

– Các cá nhân có nguồn thu nhập các khoản: tiền lương, tiền công.

– Các cá nhân có thu nhập chịu thuế khác (nếu phát sinh thường xuyên).

Các đối tượng khác nhau khi đăng ký thuế sẽ được cấp cho các mã số thuế khác nhau được sử dụng để thực hiện nghĩa vụ và trách nhiệm đóng thuế thu nhập cá nhân. Đối với các đối tượng có nhiều nguồn thu nhập khác nhau khi đóng thuế thu nhập cá nhân thì chỉ cần một mã số thuế duy nhất.

4. Cách tính thuế thu nhập cá nhân

Theo thông tư mới nhất đang hiện hành hiện nay, có 3 cách tính thuế thu nhập cá nhân từ nguồn tiền lương, tiền công áp dụng cho 3 đối tượng khác nhau, cụ thể tính như sau:

Cách tính theo thuế lũy tiến từng phần: áp dụng đối với các cá nhân cư trú, ký hợp đồng lao động (HĐLĐ) có thời hạn từ 3 tháng trở lên;

Khấu trừ 10%: áp dụng cho các cá nhân ký HĐLĐ có thời hạn dưới 3 tháng hoặc không ký HĐLĐ;

Khấu trừ 20%: áp dụng đối với các cá nhân không cư trú thường là người nước ngoài.

5. Các trường hợp được miễn thuế thu nhập cá nhân

– Thu nhập từ việc chuyển nhượng bất động sản giữa vợ với chồng, giữa cha, mẹ đẻ với con đẻ, giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa mẹ chồng, cha chồng với con dâu; giữa bố vợ, mẹ vợ với con rể; giữa ông nội, bà nội với cháu nội; giữa ông bà ngoại với cháu ngoại; giữa anh chị em ruột với nhau.

– Thu nhập từ việc nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản giữa các mối quan hệ nêu trên.

– Thu nhập từ quyền sử dụng đất của cá nhân mà được nhà nước giao đất nhưng không cần phải trả tiền hoặc được giảm tiền khi sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

– Thu nhập từ việc chuyển nhượng nhà ở hay quyền sử dụng đất ở và các tài sản gắn liền với đất ở của cá nhân

– Thu nhập của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thuỷ sản chưa qua chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường.

– Thu nhập từ việc chuyển đổi đất nông nghiệp của một hộ gia đình hay cá nhân được nhà nước bàn giao nhằm mục đích sản xuất.

– Thu nhập tiền lãi từ việc gửi tiền vào ngân hàng, thiết lập quỹ tín dụng hay lãi từ các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.

– Thu nhập từ tiền lương hưu sau khi về hưu do bảo hiểm xã hội trả theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội.

– Thu nhập từ việc được bồi thường hợp đồng như: hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ, bồi thường tai nạn lao động, các khoản bồi thường đất đai…

– Thu nhập từ tiền lương, tiền công khi tăng ca, làm việc thêm vào ban đêm, làm ngoài giờ, làm vào ngày lễ, tết được trả lương cao hơn so với mức bình thường theo quy định của Bộ luật Lao động.

– Thu nhập nhận được từ các quỹ từ thiện được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép thành lập hoặc công nhận với mục đích từ thiện, nhân đạo, khuyến học chứ không nhằm mục đích thu lợi nhuận cá nhân.

– Thu nhập từ các nguồn viện trợ từ nước ngoài với mục đích từ thiện, nhân đạo được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

– Thu nhập từ học bổng được tài trợ gồm: Học bổng từ ngân sách nhà nước, Học bổng từ các tổ chức trong nước hay ngoài nước theo các chương trình hỗ trợ khuyến học.

6. Thu nhập từ 9 triệu đồng/tháng trở lên phải nộp thuế thu nhập cá nhân

Áp dụng điều 22 về luật thuế thu nhập cá nhân đã qua sửa đổi, bổ sung thì thuế TNCN gồm 7 bậc với các mức thuế suất từ 5-35% tương ứng với từng mức thu nhập khác nhau tính theo tháng, cụ thể như sau:

thu nhập trên 9 triệu phải đóng thuế thu nhập cá nhân — Nguồn: akereso.com – Website tin tức tổng hợp

– Cách tính thuế này áp dụng đối với các nguồn thu nhập từ kinh doanh, tiền lương, tiền công là tổng số thu nhập phải chịu thuế khi đã khấu trừ các khoản BHYT, BHXH, bảo hiểm thất nghiệp,…

– Theo bảng tính thuế thu nhập cá nhân như trên có đề cập áp dụng thu thuế đối với cá nhân thu nhập đến 5 triệu đồng/tháng. Khiến không ít người lầm tưởng rằng thu nhập 5 triệu đồng/tháng đã bị tính thuế. Nhưng thực chất con số 5 triệu đồng/tháng này cần được hiểu chính xác đây là phần thu nhập tính thuế sau khi đã trừ tất cả các khoản giảm trừ.

7. Tiền giảm trừ gia cảnh ít nhất 108 triệu đồng/năm

Theo như điều 19 tại Luật Thuế thu nhập cá nhân có sửa đổi, bổ sung thì các mức giảm trừ gia cảnh được thực hiện như sau khi tính thuế TNCN:

– Mức giảm trừ đối với các cá nhân nộp thuế: 9 triệu đồng/tháng (108 triệu đồng/năm);

– Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc: 3,6 triệu đồng/tháng (43,2 triệu đồng/năm).

Bên cạnh đó, người nộp thuế cũng cần lưu ý một số vấn đề như:

– Việc xác định các mức giảm trừ gia cảnh đối với người phụ thuộc được thực hiện theo nguyên tắc mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần đối với một đối tượng nộp thuế.

– Người phụ thuộc là người mà đối tượng nộp thuế có trách nhiệm nuôi dưỡng, bao gồm:

+ Các cá nhân không có thu nhập hoặc có thu nhập không vượt quá mức quy định, bao gồm con tuổi thành niên đang học đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp hoặc học nghề; vợ/chồng không có khả năng lao động; bố, mẹ đã hết tuổi lao động…

+ Con chưa thành niên (<18 tuổi); con bị tàn tật, không có khả năng lao động;

8. Các khoản thu nhập không chịu thuế thu nhập cá nhân

Phụ cấp các yếu tố độc hại, nguy hiểm đối với những ngành, nghề hoặc công việc có nơi làm việc chứa nhiều yếu tố độc hại, nguy hiểm.
Trợ cấp trường hợp khó khăn đột xuất, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp,…
Trợ cấp một lần khi sinh con hoặc khi nhận nuôi con nuôi, mức hưởng chế độ thai sản, mức hưởng dưỡng sức, phục hồi sức khoẻ sau thai sản…
Trợ cấp, phụ cấp hàng tháng hoặc trợ cấp một lần đối với những người có công theo quy định của pháp luật.
Trợ cấp hàng tháng, trợ cấp một lần đối với các đối tượng có công tham gia kháng chiến, thực hiện các nhiệm vụ quốc tế, bảo vệ tổ quốc, thanh niên xung phong đã hoàn thành nhiệm vụ.
Trợ cấp đối với các đối tượng được bảo trợ xã hội.
Phụ cấp phục vụ đối với lãnh đạo cấp cao.
Phụ cấp từ quốc phòng, an ninh; các khoản trợ cấp đối với lực lượng vũ trang.
Phụ cấp đối với các nhân viên y tế tại thôn, bản.
Phụ cấp các ngành nghề đặc thù.
Trợ cấp một lần đối với cá nhân khi chuyển công tác đến các vùng làm việc có điều kiện kinh tế, xã hội đặc biệt khó khăn.

9. Bị phạt 0,07%/ngày khi nộp thuế thu nhập cá nhân chậm:

Theo các thông tư liên quan thì mức phạt đối với việc nộp thuế TNCN chậm như sau:

– Nếu số ngày chậm nộp nhỏ hơn 90 ngày thì số tiền phạt được xác định bằng:

Số tiền phạt = Số tiền thuế chậm nộp x 0,05% x Số ngày chậm nộp

– Nếu số ngày chậm nộp lớn hơn 90 ngày thì số tiền phạt được xác định như sau:

Số tiền phạt = Số tiền thuế chậm nộp x 0,07% x Số ngày chậm nộp – 90 ngày

10. Cách tra cứu mã số thuế thu nhập cá nhân nhanh nhất

Nhằm giúp bạn tra cứu mã số thuế cá nhân một cách nhanh chóng, dễ dàng thông qua một vài thao tác đơn giản thì tổng cục thuế đã thiết lập website nhằm tra cứu mã số thuế cá nhân nhanh nhất được thực hiện:

Bước 1: Truy cập vào website tra cứu thông qua đường link dưới đây:

https://www.tncnonline.com.vn/Pages/TracuuMST.aspx